Tứ mã nan truy là gì? Hiểu thế nào cho đúng?

Dưới đây là Nhất ngôn ký xuất là gì hay nhất và đầy đủ nhất

★ Đăng bởi BkViet — Cập nhật: 12-05-2022Tooltip content

Tứ mã nan truy là gì? Nghĩa của câu “Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy”. Bài viết nêu lên khái niệm, ý nghĩa của câu thành ngữ quen thuộc, được nhiều người sử dụng.

Ai cũng biết dân tộc ta ảnh hưởng rất lớn từ nền văn hóa Trung Quốc. Đặc biệt trong ngôn ngữ thường ngày, chúng ta thường sử dụng các từ ngữ Hán Việt áp dụng vào giao tiếp của mình.

Nói về câu thành ngữ quen thuộc, phải kể đến: “Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy”. Vế đầu thường dễ hiểu, nhưng “Tứ mã nan truy” lại khiến mọi người bị lấn cấn, vì chưa thực sự hiểu ý nghĩa là gì? Bài viết này BkViet sẽ giải thích cho các bạn hiểu rõ.

Tứ mã nan truy là gì?

– Thuật ngữ liên quan:

Cái lưỡi không xương nhiều điều lắt léo Câu nói như tên, không nên bắn bậy Ăn có nhai, nói có nghĩ Một câu nói ngay bằng ăn chay cả tháng Bệnh từ miệng mà vào, họa từ miệng mà ra Sẩy chân còn đỡ, lỡ miệng khó chữa

– Tứ mã nan truy tiếng Anh nghĩa là gì?

  • A word spoken is past recalling: Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy.

– Tứ mã nan truy tiếng Trung nghĩa là gì?

  • Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy: 一言既出,驷马难追 (Yī yán jì chū,sì mǎ nán zhuī)

Quân tử nhất ngôn, tứ mã nan truy là gì?

Quân tử là người có khí chất cao minh, sống có tôn ti phép tắc, và rất tình nghĩa. Họ không ăn nói mập mờ, không dèm pha thị phi (含血噴人), không so đo chuyện li ti và gây hại tới người khác.

Người quân tử đặc biệt rất biết giữ chữ “Tín/信” (trong Ngũ thường: Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín). Họ xem trọng lời hứa một khi đã hứa với người khác, lời nói của người quân tử chắc như đinh đóng cột, tuyệt đối không thất hứa (mặc cho quyết định đôi khi gây thiệt hại tới bản thân).

Bởi vậy “Quân tử nhất ngôn, tứ mã nan truy” ở đây được hiểu là: Lời quân tử nói ra xe 4 ngựa cũng khó đuổi kịp”. | 你可得做一个一言既出,驷马难追的君子.

Nói tóm lại, câu thành ngữ diễn tả tính cách của bậc chính nhân quân tử. Chữ “Tín” là để giúp hoàn thiện chữ “Nhân”, người quân tử luôn xem trọng chữ Tín và họ sẽ nhận được sự nhân nghĩa của mọi người.

Xem thêm: Phép vua thua lệ làng là gì? Tìm hiểu về “Hương ước” lệ làng.

Nhất ngôn cửu đỉnh, tứ mã nan truy là gì?

Để hiểu được ý nghĩa của câu “Nhất ngôn cửu đỉnh | 一言九鼎”, chúng ta cần tìm hiểu Cửu đỉnh là gì?

Theo ghi chép sử sách, Cửu đỉnh đã xuất hiện trong Thời Chiến Quốc của lịch sử Trung Hoa, khi nước Tần xâm chiếm nước Triệu. Do tình thế thất thế trong cuộc chiến tranh, tướng Bình Nguyên Quân (平原君) đã đến nước Sở cầu viện. Ông lựa chọn 20 người đi cùng, trong đó có Mao Toại một người tự mình tiến cử.

Bình Nguyên Quân tìm cách thuyết phục Sở Khảo Liệt vương, nhưng không nhận được cái gật đầu của nhà Vua. Nhưng đến khi Mao Toại tiếp lời, ông đã dùng những lời lẽ thuyết phục, phân tích cho Vua Sở hiểu rằng việc bỏ hợp tung có ảnh hướng rất lớn tới đại cục của cả nước Sở. Sở Khảo Liệt vương cảm thấy rất hợp lý và không thiếu phần sợ hãi, cho nên đã gật đầu đồng ý.

Sau khi trở về nước Triệu, Bình Nguyên Quân nói với Mao Toại: “Mao tiên sinh đến nước Sở mà khiến nước ta được coi trọng nặng như cửu đỉnh. Thật đáng khâm phục, khâm phục!”. Bởi vậy, thành ngữ “Nhất ngôn cửu đỉnh” đã xuất hiện bắt nguồn từ điển cố này.

Nhưng tại sao lại là Cửu đỉnh?

“Đỉnh” là một dụng cụ được đúc bằng đồng để thờ cúng thần linh, tổ tiên. Đỉnh thường rất nặng (có thể từ vài trăm tới vài ngàn cân). Còn “Cửu đỉnh” lại gồm 9 đỉnh mà thành, thường xuất hiện trong triều đình Vua chúa.

Bởi vậy, Cửu đỉnh được ví như bảo khí trấn quốc và rất có quyền lực. Hiện nay, ở Kinh thành Huế vẫn còn lưu giữ 9 cái đỉnh đồng rất lớn, từng suýt bị giặc Pháp lấy đi đúc làm súng đạn.

Như vậy “Nhất ngôn cửu đỉnh, tứ mã nan truy” được hiểu là: Một lời nói ra có sức nặng tựa 9 cái đỉnh, xe bốn ngựa kéo cũng không thể đuổi kịp.

Lời nói “Cửu đỉnh” có giá trị giống như lời nói của Vua. Vua không bao giờ nói chơi, mà đã nói chơi sẽ hậu họa. Lời của Vua nói là phải thực hiện, lời của Vua cũng như Quân tử nhất ngôn, nói là phải làm, không làm sẽ mất uy tín với lòng dân.

Xem thêm: Hữu dũng vô mưu là gì? Nghĩa của từ Hữu dũng vô mưu.

– Một số biến thể “Tứ mã nan truy”

Stt Biến thể 一 Nhất ngôn dĩ phát, tứ mã nan truy. 二 Nhất ngôn vi định, tứ mã nan truy. 三 Nhất ngôn tức xuất, tứ mã nan truy. 四 Nhất ngôn phát xuất, tứ mã nan truy. 五 Nhất ngôn hữu xuất, tứ mã nan truy. 六 Nhất ngôn khứ xuất, tứ mã nan truy. 七 Nhất ngôn xuất khẩu, tứ mã nan truy. 八 Nhất ngôn thuyết quá, tứ mã nan truy.

Tứ mã nan truy hiểu thế nào cho đúng?

Thành ngữ, tục ngữ có nhiều câu chữ không phải ai nghe là đã có thể hiểu. Thậm chí các nhà nghiên cứu học mày mò sử sách, nhưng vẫn bất lực trong việc tìm ra ý nghĩa các câu nói xưa.

Đối với thành ngữ “Nhất ngôn kỷ xuất, tứ mã nan truy”, hiện nay có 3 lập luận trái chiều như sau:

  • Cách hiểu thứ nhất: Tứ mã nan truy = Ngựa buông cương.
  • Cách hiểu thứ hai: Tứ mã nan truy = Xe có 4 ngựa kéo.
  • Cách hiểu thứ ba: Tứ mã nan truy = Giống ngựa Tứ xuyên.

BkViet sẽ phân tích để bạn đọc dễ hình dung hơn:

– Cách hiểu thứ nhất: Ngựa buông cương

Ngựa buông cương tức là người thả cương ngựa ra thì bắt nó lại cũng không thể bắt lại được nữa. Dường như, cách hiểu này rất được ít người sử dụng.

– Cách hiểu thứ hai: Giống ngựa Tứ xuyên

Có nhiều người nhận định, “Tứ mã” được hiểu là giống ngựa Tứ Xuyên (một tỉnh của Trung Quốc). Nhưng chắc gì ngựa Tứ Xuyên đã là giống ngựa chạy nhanh nhất nước Tàu.

Và thực tế, cũng chưa có ghi chép nào để nêu rõ, khẳng định cho điều này là đúng. Có thể đây chỉ là cách hiểu truyền miệng, và ở Trung Quốc nếu xét rộng ra có nhiều giống ngựa khác còn chạy nhanh hơn ngựa Tứ Xuyên.

– Cách hiểu thứ ba: Xe có 4 ngựa kéo

“Tứ mã” còn được hiểu là “cỗ xe có bốn ngựa kéo”, chỉ sức mạnh được hợp nhất. Và đây cũng chính là cách hiểu được đại đa số người Việt Nam sử dụng. Nhưng không phải ngẫu nhiên chúng ta hiểu như thế này. Bởi lẽ có nhiều bằng chứng sau đây:

  • Trong sách Luận ngữ của Khổng tử có câu “Tứ bất cập thiệt – 駟 不 及 舌”: Xe bốn ngựa cũng không nhanh bằng cái lưỡi.
  • Từ điển Hán Việt của Thiều Chửu có ghi chép cẩn thận, xét về từ nguyên – chữ 駟 được hiểu là “cỗ xe bốn ngựa”.
  • Theo Tam Thiên Tự, Tứ mã được hiểu là ngựa ngựa (nhiều ngựa) thì không phải ngựa Tứ Xuyên.
  • Chiến xa tứ mã (quadriga | từ gốc theo tiếng La Tinh có nghĩa là bốn), Quadriga là biểu tượng của sự chiến thắng!
  • Xét về mã lực (horse power): HP(1 ngựa kéo) < HP(4 ngựa kéo). Còn HP(1 ngựa tự do) = HP(4 ngựa tự do) = 0. Khi ta xét trong câu thành ngữ này, nghĩa là ta nhờ vào Horse Power để đuổi theo lời nói của mình. Rõ ràng, 4 con ngựa cùng kéo 1 cỗ xe sẽ khỏe hơn 1 con ngựa kéo chiếc xe đó, và tốc độ chạy sẽ nhanh hơn.
  • Trong thành ngữ Hán Việt có rất nhiều câu thành ngữ đặc thù về con số, có liên quan tới ngựa: Tứ mã phân thây, Ngũ mã phanh thây, Bát mã truy phong, Thiên binh vạn mã… Cho nên, đây là dạng câu mượn lời hiển ý rất rõ ràng.

Xem thêm: Hữu danh vô thực là gì? Nghĩa của từ Hữu danh vô thực.

Tứ mã nan truy trong cuộc sống ngày nay

Trong cuộc sống hằng ngày, ngôn ngữ là thứ giao tiếp không thể thiếu. Ngôn ngữ thể hiện ở: Lời nói, chữ viết, các hành vi cơ thể. Nhưng trong đó, lời nói là biểu thị cao nhất cho ngôn ngữ con người.

Định nghĩa về lời nói: Lời nói là sự kết hợp giữa miệng, lưỡi và thanh quản, để phát ra một chuỗi âm thanh (có âm sắc và cường độ).

Lời nói giao tiếp của một người có thể mang tính tích cực, nhưng cũng là thứ tiêu cực. Bởi có những người nói lời tựa nhẹ tựa lông hồng, nhưng cũng có những người nói ra sức nặng tựa núi non.

Lời nói được phát ra có thể mang lại cho người nghe sự mát dịu trong tâm hồn. Nhưng có khi lại khiến người ta thêm nhức đầu, xức dầu uống thuốc, thậm chí là tắt thở.

“Vàng sa xuống giếng khôn tìm Người sa lời nói như chim sổ lồng”.

Một người dù chưa hề quen biết (có thể bất đồng về ngôn ngữ). Nhưng khi họ nhìn qua sắc thái (khuôn mặt gây thiện cảm, cử chỉ…), giọng nói (êm ả, từ tốn, lễ độ..)… người ta đã đánh giá người đang nói như thế nào.

Điều này thể hiện ở Ái ngữ – một dạng ngôn ngữ gây thiện cảm.

Ái ngữ là gì? Ái ngữ là lời nói êm đềm nhẹ nhàng, nói lời rất giản đơn, không phải kiểu hoa mỹ, không đầu môi chót lưỡi.

Ái ngữ khiến người nghe cảm thấy dễ chịu, mà lại tin tưởng, không gây tổn thương, không làm phiền lòng người khác. Ái ngữ đem lại sự an lạc, hạnh phúc cho chính mình và những người xung quanh.

Bởi vậy, người chú trọng tới lời nói là người hiểu được Ái ngữ của bản thân.

Một người bất luận nói gì, cũng đều phải tự chịu trách nhiệm cho những lời mình nói ra. Bởi “ngôn ngữ phù điêu”, lời nói bắn ra như được khắc lên bia. Vì “Xuất ngôn bất cẩn, tứ mã nan truy” lời đã nói ra không thể thu lại được.

Thượng đế ban cho mỗi người có 2 tay, 2 chân, 2 mắt, 2 lỗ tai, 2 lỗ mũi. Nhưng lại chỉ cho một cái miệng. Ở đây có vẻ như Người thừa hiểu con người quá lắm chuyện để nói. Có mỗi cái lưỡi thôi là cũng đã lắm điều lắm rồi!

Cái miệng để xay thức ăn nuôi sống cơ thể, nhưng cũng chính cái miệng làm khổ hại tới thân thể của nó. Bởi miệng nói bậy là rước họa vào thân (thần khẩu hại xác phàm), miệng ăn bậy là rước nhiều bệnh tật.

Miệng có lưỡi – răng – môi. Môi hở thì răng lạnh, răng cắn môi sẽ đau, khổ đau cắn răng mà chịu đựng. Đường cùng thì cắn lưỡi mà tự tử. Răng lâu ngày sẽ rơi, nhưng lưỡi mềm còn mãi.

Thậm chí người ta còn khẳng định, nếu ông trời không sinh ra cái miệng thế gian làm gì có chiến tranh. Nhìn chung, cái miệng có tác dụng quá tuyệt vời, nhưng nếu nói tầm bậy sẽ ảnh hưởng tới chính mình và những người xung quanh.

Một người lỡ lời hay không thì cũng có thể quan hệ của bạn và những người xung quanh khéo xa mặt bao ngày. Có những phát ngôn, mà khiến người ta đau khổ cả cuộc đời, tan tác cửa nhà, thậm chí uất ức mà chết.

“Lời nói không là dao Mà cắt lòng đau nhói Lời nói không là khói Mà mắt người cay cay”.

Phải luôn cẩn thận trong lời ăn tiếng nói, vì khi phát ngôn có thể trả giá bằng máu (lời nói, đọi máu), vì thế cần phải ý thức.

Trong thời đại bùng nổ của công nghệ Internet, mạng xã hội. Những phát ngôn bừa bãi không chỉ gây thiệt hại cho chính bản thân. Mà còn làm ảnh hưởng tới những người xung quanh, tới gia đình và xã hội. Các dự luật an ninh mạng đã được định sẵn, hậu quả mang lại có thể vô cùng khôn xiết, cho nên cần phải cảnh giác.

Vậy bạn phải làm sao?

Trong mối quan hệ giao tiếp, nói chuyện không nên nói quá nhiều, không nói quá hay vì nhiều khi có tác dụng ngược trở thành vọng ngôn. Lời nói không ba hoa chích chòe, không quấy quá. Lúc đầu thì nên im lặng để lắng nghe nhiều hơn, sau đó mới bộc lộ quan điểm của mình.

Theo như cách ngôn phương Tây nhận định: “Nghệ thuật nói chuyện là nghệ thuật nghe người khác nói chuyện”. Thinh lặng không có nghĩa là bạn câm, mà là cách để nhận ra ưu điểm của người khác và cái dốt của mình.

Các nhà khôn ngoan đều khuyên răn chúng ta: “Cần phải uốn lưỡi 7 lần trước khi nói”. Con vật nằm còn biết khoanh 3 vòng tròn, tại sao con người có ý thức hơn lại không biết uốn 7 lần lưỡi trước khi nói chuyện?

Ai cũng bảo, cứ yên tâm mọi chuyện rồi sẽ qua. Nhưng qua đi như thế nào thì cần phải suy ngẫm. Một lời nói tiêu cực có thể in hằn lên tâm trí bạn và người xung quanh. Vì thế, đừng nói ra những lời thiếu giá trị, thiếu suy nghĩ, để lòng ta được an bình và không cảm thấy hối tiếc.

Lời kết

Có 3 cái dại ở đời mà người đời thường mách bảo nhau: Một là đứng trước con ngựa, hai đứng sau con bò, ba là đứng bên cạnh đàn bà. Chưa biết người ta áp dụng bao nhiêu, nhưng điều này muốn ám chỉ về tốc độ của loài ngựa rất nhanh. Ngựa chạy đã nhanh, nhưng tốc độ lan truyền của lời nói còn nhanh hơn.

Lời nói không đơn thuần để giao tiếp thường ngày, nó còn thể hiện cho tâm hồn và trí tuệ của bạn. Xuất ngôn như phá thạch, bởi vậy ăn nói cần phải được trau chuốt và cẩn thận. Miệng nói ra phải là những điều tốt đẹp, để nhận được sự yêu thương và kính trọng của mọi người.

Nghĩa của từ tứ mã nan truy là gì? Hiểu thế nào cho đúng? Hãy luôn ý thức về sự lan truyền rất nhanh của lời nói bạn nhé.

Related Posts

tamilstar hotmoza.tv adult video indian
broken marriage vow may 31 full episode compinoy.com maynilad water interruption
xxnx video com alfatube.mobi isis sex videos
futa cbt hentai madhentai.net hentai daietsu
xxnx sex video vegasmpegs.mobi animal and girl xnxx
vargin sex videos roxtube.mobi gonzoo xxx
xxx com bengali tubefury.mobi karnatak sex
henatai rape xxlhentai.net best rape hentai
الشراميط kentaweb.com نيك مضيفة طيران
tapsee pannu sex video tubenza.mobi tamil mami xvideos
oumi shinano hentaihost.org naruto henti
tamil play hindiporno.net antisexvideos
free indian sex scandels hindipornmovies.org real indian rape sex
セーラー服動画 freejavstreaming.net miaa-167
bollywood actress sexy photo newbigtube.mobi bf janwar