Đau khớp ngón chân cái: Nguyên nhân và cách điều trị

Đau khớp ngón chân cái có thể là dấu hiệu của rất nhiều bệnh lý nguy hiểm không thể bỏ qua. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng này, hãy tìm hiểu cụ thể nguyên nhân và tìm ra hướng điều trị qua bài viết dưới đây.

Tê buồn chân tay là bệnh gì? Nguyên nhân – Triệu chứng – Điều trị
Cứng khớp ngón tay: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị
Đau xương bàn chân là bệnh gì? Điều trị như thế nào?

1. Đau khớp ngón chân là gì?

Theo healthline, các khớp ngón chân là vị trí dễ lắng đọng các tinh thể muối urat nhất, khiến người bệnh thường xuyên gặp phải những cơn đau dai dẳng. Có đến 80% người mắc các bệnh lý xương khớp gặp phải các triệu chứng liên quan đến đau khớp ngón chân cái.

Ngón chân cái cung cấp thêm lực đòn bẩy cho bàn chân khi chạy bộ, đi bộ hoặc nhảy và kết hợp với ngón út hỗ trợ duy trì sự cân bằng cơ thể khi đứng. Khi khớp ngón chân cái bị ảnh hưởng, đồng thời những chức năng của bàn chân cũng ảnh hưởng theo, dẫn tới nhiều vấn đề.

Đau khớp ngón chân có thể gặp phải ở nhiều đối tượng, đặc biệt những người thường xuyên vận động mạnh, chơi thể thao quá sức, vận động viên (múa bale), người cao tuổi, người thường xuyên sử dụng rượu bia…

Do vậy khi gặp phải tình trạng đau khớp ngón chân cái, bạn không nên chủ quan mà tiến hành đi khám bởi chúng có thể liên quan tới một số bệnh lý nguy hiểm.

2. Triệu chứng đi kèm đau khớp ngón chân

Tùy vào nguyên nhân mà các triệu chứng đau khớp ngón chân cái có những biểu hiện khác nhau. Trong đó, một số biểu hiện thường gặp nhất có thể kể đến như:

Cứng khớp buổi sáng, sau khoảng 30 phút khớp sẽ giãn ra
Có tiếng lạo xạo khi chuyển động
Sưng, tấy khớp ngón chân cái. Dấu hiệu này dễ nhận thấy ở người mắc bệnh gout và viêm khớp dạng thấp
Cơ bắp xung quanh khớp yếu dần
Khóa khớp, các khớp ngón chân cái khó cử động
Biến dạng ngón chân cái cho thấy khớp ngón chân của bạn đang có vấn đề
Đi lại khó khăn

Ngoài ra còn một số triệu chứng kèm theo như:

Xuất hiện vết bầm, tím
Cảm giác nóng, rát chân
Ngón chân lạnh đột ngột
Các triệu chứng giống như cúm (mệt mỏi, sốt, nổi da gà…)
Tê ngón chân cái

3. Đau khớp ngón chân có nguy hiểm không?

Triệu chứng này do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm cả những nguyên nhân do chấn thương nhẹ hay đi giày dép không phù hợp, thậm chí là dấu hiệu của những bệnh lý nguy hiểm.

Tuy nhiên, dù liên quan tới nguyên nhân nào, nếu không được chữa trị kịp thời, tình trạng đau khớp ngón chân cái có thể dẫn đến những biến chứng và tổn thương vĩnh viễn như:

Đau mãn tính
Khuyết tật
Một số trường hợp nặng, ngón chân bị hoại tử phải cắt bỏ
Tổn thương thần kinh vĩnh viễn

Ngoài ra, đau khớp ngón chân cái liên quan tới các bệnh lý xương khớp, nếu phát hiện muộn không tránh khỏi những biến chứng như:

Biến dạng ngón chân
Sụn khớp bị phá hủy dẫn tới các khớp lỏng lẻo
Chết xương
Chảy máu trong khớp, nhiễm trùng khớp
Gãy xương…

4. Nguyên nhân đau khớp ngón chân

Sưng đau khớp ngón chân cái có thể đến từ nhiều nguyên nhân như:

Chấn thương: Chơi thể thao, vận động sai cách, quá sức hay tai nan…
Thói quen vận động, cử động sai tư thế
Lười vận động: thường xuyên ngồi một chỗ trong thời gian dài, ít vận động khiến cơ bắp yếu đi, xương khớp không còn linh hoạt dẫn tới tình trạng đau nhức trong đó có khớp ngón chân cái.
Sử dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá là tác nhân gây cản trở quá trình hấp thu chất dinh dưỡng cho xương khớp. Những người sử dụng chất kích thích thời gian dài có nguy cơ mắc sưng đau xương khớp cao hơn người bình thường.
Ăn uống thiếu chất: khiến xương khớp kém phát triển dẫn tới triệu chứng đau nhức xương khớp.
Các bệnh lý liên quan như gout, thoái hóa khớp, viêm khớp, viêm khớp dạng thấp….

5. Các bệnh lý liên quan

5.1. Bệnh lý do chấn thương

Đau khớp ngón chân cái thường có thể do va chạm vào vật gì cứng, vật nặng đè lên hoặc do ngã, tai nạn và dẫn tới một số tình trạng như:

Bong gân: dây chằng ở ngón chân bị rách hoặc kéo căng, không ảnh hưởng tới xương
Trật khớp: các mặt khớp hoặc đầu xương bị lệch khỏi ổ khớp
Gãy xương: Xương bị mất tính liên tục do ngoại lực gây nên

5.2. Bệnh lý do nhiễm trùng

Nhiễm trùng ở ngón chân cái cũng gây ra tình trạng đau nhức và liên quan tới một số bệnh như:

Viêm mô tế bào: Có thể do vi khuẩn streptococcus và staphylococcus thâm nhập qua vết thương hở ở ngón chân gây nên nhiễm trùng da.
Nhiễm trùng xương (viêm xương): Bệnh do một loạt các vi sinh vật như vi khuẩn, nấm gây nên. Nguyên nhân có thể do:
- Vi khuẩn xâm nhập vào xương ngón chân cái qua chấn thương có vết thương hở với phần xương
- Lây lan từ nơi khác trong cơ thể tới xương theo đường máu
- Vi khuẩn đi theo ổ viêm gần đó vào xương ngón chân cái (vết loét tiểu đường)
- Sau phẫu thuật thay khớp hoặc các thủ thuật ngoại khoa
Viêm khớp nhiễm khuẩn: do vi khuẩn sinh mủ không đặc hiệu gây nên những cơn đau nhức ngón chân cái kèm theo tình trạng sưng, nóng, đỏ tại khớp, co cơ, hạn chế vận động hoặc có thể tràn dịch khớp.

5.3. Bệnh lý do thoái hóa, viêm, tổn thương dây thần kinh

5.3.1. Bệnh bunion (Hallux valgus)

Là một dạng của khớp nối ngón chân cái với bàn chân khiến ngón chân cái bị bẻ quặp về ngón trỏ, khớp chân sưng, tấy đỏ. Nguyên nhân có thể do mang giày dép không phù hợp, di truyền hoặc do viêm khớp dạng thấp.

5.3.2. Viêm bursa ngón chân (viêm bao hoạt dịch)

Khi bao hoạt dịch ở ngón chân bị viêm có thể gây ra các triệu chứng như sưng đau ở khớp ngón chân, cứng khớp, di chuyển khó khăn và ảnh hưởng tới sự linh hoạt của các khớp.

5.3.3. Bệnh gout

Bệnh gout xảy ra do nồng độ acid uric trong máu tăng cao, hình thành các tinh thể muối urat trong các khớp và gây viêm. Bệnh gút có thể ảnh hưởng tới bất kì khớp nào như khớp mắt cá chân, ngón chân, bàn chân, đầu gối, khuỷu tay. Nhiều trường hợp bệnh khởi phát với cơn đau dữ dội ở khớp ngón chân cái và các khớp bàn chân.

5.3.4. Bệnh viêm khớp ngón chân cái (Hallux Rigidus)

Là một rối loạn của khớp gốc ngón chân cái gây ra cứng khớp và đau khớp ngón chân. Cơn đau có thể dữ dội hơn khi thời tiết lạnh, xuất hiện tình trạng sưng, viêm.

Bệnh là rối loạn phổ biến thứ hai của ngón chân cái sau bệnh hallux valgus và thường xảy ra ở thanh thiếu niên, người trưởng thành trong độ tuổi (30-60).

5.3.5. Bệnh lý thần kinh ngoại biên

Khi có tác động lên ngón chân cái, ảnh hưởng tới dây thần kinh ngoại biên sẽ xuất hiện các triệu chứng như tê, ngứa ran ở bàn chân, ngón chân, bàn tay, mất thăng bằng, yếu cơ.

5.3.6. Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là bệnh viêm mãn tính, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tự tấn công, gây viêm và đau khớp và có thể ảnh hưởng tới bất kì khớp nào trên cơ thể nhưng thường xảy ra tại các khớp nhỏ của bàn tay và bàn chân trước.

Khoảng 90% người gặp viêm khớp dạng thấp có vấn đề về chân.

5.3.7. Thoái hóa khớp

Là dạng viêm xương khớp phổ biến nhất do chấn thương hoặc tác động của tuổi tác khiến sụn khớp hao mòn. Thoái hóa khớp có thể xảy ra ở khớp dưới cùng của ngón chân được gọi là khớp metatarsophalangeal hoặc MTP.

5.3.8. Viêm khớp vảy nến

Là một bệnh viêm khớp liên quan đến bệnh vảy nến gây nên tình trạng phát ban đỏ, bạc, có vảy trên da và đặc trưng bởi triệu chứng đau, cứng, sưng khớp cả đốt ngón tay và ngón chân.

6. Khi nào nên gặp bác sĩ

Ngoài những triệu chứng đã nêu ở trên, nếu điều trị tại nhà không đỡ hoặc những biểu hiện không có dấu hiệu tạm dừng mà vẫn tiếp tục đau nặng hơn đi kèm một số biểu hiện sau, bạn nên tới gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Thay đổi ý thức, dễ nhầm lẫn
Khó thở, thở khò khè
Sốt cao trên 38,5 độ C
Không có khả năng đi lại
Ngón chân đỏ tấy, sưng
Xuất hiện các vết loét, mủ ở bàn chân, ngón chân
Bị biến dạng ngón chân

7. Chẩn đoán

Dựa vào các triệu chứng, biểu hiện ban đầu, tiền sử bệnh để các bác sĩ chẩn đoán sơ bộ. Để kiểm tra chắc chắn và loại trừ nguyên nhân gây bệnh, có thể tiến hành một số biện pháp kiểm tra như:

Xét nghiệm máu: kiểm tra nồng độ acid uric trong máu hoặc có vi khuẩn bất thường
Chụp X-quang: phát hiện những bất thường trong xương khớp
Chụp MRI: Chụp cộng hưởng từ để kiểm tra các mô mềm xung quanh khớp như sụn, dây thần kinh, mao mạch, dây chằng và kiểm tra tổn thương.
Điện cơ (EMG): Đo mức độ phản ứng của cơ bắp khi dòng điện kích thích chạy qua.

8. Điều trị

Đau khớp ngón chân cái có thể do nhiều nguyên nhân gây nên. Vì vậy sẽ có những phác đồ điều trị riêng sau khi thăm khám và chẩn đoán nguyên nhân chính xác. Do vậy người bệnh nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị, hỗ trợ điều trị dành cho người đau khớp ngón chân cái.

8.1. Điều trị tại nhà

Chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm sưng viêm trong trường hợp các khớp ngón chân cái sưng tấy.
Không xoa thuốc hoặc chườm nóng hoặc lạnh với các vết thương hở, mưng mủ
Nghỉ ngơi đầy đủ: Trong thời gian điều trị, người bệnh nên để ngón chân được nghỉ ngơi, hạn chế đi lại đặc biệt không làm việc nặng, tránh tạo áp lực lên các khớp ngón chân
Dùng nẹp cố định: Sử dụng nẹp cố định giúp hỗ trợ giảm áp lực lên ngón chân cái khi hoạt động.

8.2. Sử dụng thuốc tây

Thuốc Tây y giúp làm giảm cơn đau và kiểm soát các triệu chứng đi kèm. Tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ của triệu chứng đau khớp ngón chân cái mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc thích hợp.

Một số loại thuốc có thể sử dụng như:

Paracetamol giảm đau
Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) như: ibuprofen, naproxen.
Chất ức chế xanthine ozyase, allopurilnol, uricozym để hạ acid uric trong máu.
Gel bôi tại chỗ như diclofenac (Voltaren)
Tiêm steroid
Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs)

8.3. Vật lý trị liệu

Ngoài việc dùng thuốc, vật lý trị liệu cũng được áp dụng để kiểm soát cơn đau khớp ngón chân cái. Dù mất nhiều thời gian để phát huy công dụng so với thuốc tây nhưng phương pháp này mang tới hiệu quả lâu dài và ít phát sinh rủi ro.

Các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ tiến hành các bài tập làm tăng phạm vi chuyển động của ngón chân cái và tăng cường cơ bắp cho chân, từ đó giúp giảm đau, tăng tính linh hoạt cho các khớp.

8.4. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương án cuối cùng nếu các phương pháp khác không mang lại hiệu quả. Trong một số trường hợp nặng dẫn tới hoại tử, gãy xương hoặc xuất hiện các hạt tophi do bệnh gout, các bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ hoặc nối xương để giảm các cơn đau.

8.5. Một số bài thuốc dân gian chữa đau khớp ngón chân cái

Các bài thuốc dân gian lành tính với những thảo dược dễ kiếm sẽ giúp bạn hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan tới đau khớp ngón chân cái. Bạn có thể thực hiện một số bài thuốc dưới đây.

Bài thuốc từ lá tía tô:

Lấy một nắm tía tô sắc cùng 1 lít nước trong khoảng 15 phút sau đó chắt nước uống mỗi ngày.
Nên duy trì trong hai tuần để thấy hiệu quả rõ rệt.

Bài thuốc từ cây dây đau xương

Sao vàng 200g dây đau xương chặt nhỏ
Mỗi lần sắc một nắm nhỏ đến khi còn một chén thì chắt lấy nước uống trong ngày

Sử dụng giấm táo

Bạn có thể lấy giấm táo pha loãng với nước ấm ngâm chân trong khoảng 15 phút để giảm cơn đau do sưng khớp ngón chân cái.
Có thể sử dụng gừng tươi đập dập đun trong nước nóng sau đó để ấm để ngâm chân.

Bài thuốc từ ngải cứu và rượu trắng

Sao nóng 100g ngải cứu cùng một ít rượu trắng
Bọc vào túi vải và chườm tại khớp ngón chân cái bị đau
Đắp đến khi nào hết hơi ấm
Nên thực hiện trong vòng 10 ngày để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Sử dụng lá lốt chữa đau ngón chân cái

Giã dập lá lốt cùng ít muối và đắp vào vị trí ngón cái bị đau.
Có thể thực hiện theo cách khác bằng cách đem lá lốt sắc với hai bát nước cho tới khi còn ½ và chia nhỏ uống trong ngày.

9. Lời khuyên chuyên gia

Theo Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng, dù chỉ xuất hiện những triệu chứng đau nhức thông thường bạn cũng không nên chủ quan. Nếu tình trạng đau kéo dài trên ba ngày nên tiến hành thăm khám để tìm ra nguyên nhân gây bệnh.

Trong trường hợp gặp phải cơn đau nhức như bệnh gout, cơn đau có thể biến mất nhưng trong thời gian đó các tinh thể muối urat vẫn tiếp tục hình thành và chuyển sang giai đoạn có những hạt tophi dưới da rất nguy hiểm.

Bên cạnh việc điều trị, người bệnh cần kết hợp các bài tập và chế độ ăn uống sinh hoạt để đẩy lùi cơn đau cũng như phòng tránh đau khớp ngón chân cái tái phát.

Cụ thể:

Hạn chế vận động mạnh, chơi thể thao quá sức như bóng đá, chạy điền kinh, múa bale…
Thay đổi thói quen sinh hoạt, tránh tác động lực quá lâu lên khớp ngón chân cái
Duy trì các bài tập cải thiện tính linh hoạt của khớp ngón chân
Đi giày dép vừa cỡ, tránh mang giày cao gót chèn ép các ngón chân, đặc biệt ngón chân cái
Luôn khởi động trước mỗi bài tập
Ăn uống đủ chất dinh dưỡng bằng cách:
- Tăng cường các thực phẩm giàu omega-3, đối với người bị bệnh gout nên nạp một lượng vừa phải
- Bổ sung chất xơ như rau họ cải, các loại gia vị, thảo mộc trà xanh, thực phẩm giàu protein
- Hạn chế rượu bia, đồ uống có cồn, caffeine, đồ ăn nhiều đường, thực phẩm chế biến sẵn và chiên xào

Nếu có bất kì thắc mắc nào về đau khớp ngón chân cái, vui lòng liên hệ qua hotline 0865 344 349 để được tư vấn giải đáp.