I. THÀNH PHẦN, VỊTRÍ CỦA NHÓM HALOGEN TRONG BẢNG TUẦN HOÀN
1. Thành phần
– Nhóm halogen bao gồm các nguyên tố flo (F), clo (Cl), brom (Br), iot (I) và atatin (At) – là nguyên tố phóng xạ.
2. Vị trí trong Bảng tuần hoàn
– Những nguyên tốhalogen thuộc nhóm VIIA.
II. CẤU TẠO NGUYÊN TỬ, CẤU TẠO PHÂN TỬ HALOGEN
1. Cấu tạo nguyên tử
-Cấu hình electronlớp ngoài cùng của X là ns2np5. Dễ dàng thực hiện quá trình :
X2+ 2e→2X‑
III.SỰ BIỂN ĐỔI TÍNH CHẤT CỦA HALOGEN VÀ HỢP CHẤT
1.Sự biến đổi tính chất vật lí của các đơn chất
Đi từ flo đến iot ta thấy :
-Trạng thái tập hợp : Từ thể khí chuyển sang thể lỏng và thể rắn.
-Màu sắc : Đậm dần.
-Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi: Tăng dần.
Nguyên tố
Tính chất
Flo
Clo
Brom
lot
Sốhiệu nguyên tử
9
17
35
53
Bán kính nguyên tử (nm)
0,064
0,099
0,114
0,133
Cấu hình electron
lớp ngoài cùng của nguyên tử
2s22p5
3s23p5
4s24p5
5s25p5
Nguyên tử khối
19
35,5
80
127
Trạng thái tập hợp của đơn chất ở 20°C
khí
khí
lỏng
rắn
Màu sắc
lục nhạt
vàng lục
nâu đỏ
đen tím
Nhiệt độ nóng chảy (tnc,°C)
-219,6
-101,0
-7,3
113,6
Nhiệt độ sôi (ts,oC)
-188,1
-34,1
59,2
185,5
Độ âm điện
3,98
3,16
2,96
2,66
2.Sự biến đổi độ âm điện
-Độ âm điện tương đối lớn.
-Đi từ flo đến iot độ âm điện giảm dần.
-Flo có độ âm điện lớn nhất nêntrong tất cả các hợp chất chỉcósốoxihoá-1.Các nguyên tố halogen khác, ngoài số oxi hoá -1 còn có các số oxi hoá+1,+3,+5, +7.
3. Sự biến đổi tính chất hoá học của các đơn chất
– Tính chất hóa học đặc trưng của các halogen là tính oxi hóa mạnh và giảm dần từF2→I2.
H2+ F2→2HF (phản ứng xảy ra ngay trong bóng tối, ở đk thường và gây nổ).
H2+ Cl2→2HCl (phản ứng xảy ra khi chiếu sáng hoặc có đun nóng và gây nổ (nếu tỉ lệ thể tích 1:1)).
H2+ Br2→2HBr (phản ứng xảy ra khi đun nóng)
H2+ I22HI (phản ứng xảy ra ở nhiệt độ cao, phản ứng xảy ra không hoàn toàn (phản ứng thuận nghịch)).
* Kết luận: Tính oxi hóa mạnh và giảm dần từF2→I2.
* Kết luận: Tính oxi hóa mạnh và giảm dần từF2→I2.
2F2+ 2H2O→4HF + O2
d. Halogen mạnh đẩy halogen yếu ra khỏi muối
F2 + 2NaCl→ 2NaF + Cl2 (Điều kiện: Flo tác dụng với NaCl khan, đun nóng).
2Cl2+ 2NaBr→2NaCl + Br2
2Br2+ 2NaI→2NaBr + I2
* Kết luận: Tính oxi hóa mạnh và giảm dần từF2→I2.
4. Sự biến đổi tính chất hóa học của hợp chất
a. Sự biến đổi tính chất của HX
– Tính khử của HX: Tăng dần từ HF < HCl < HBr < HI.
– Tính axit của dung dịch HX: Tính axit tăng dần từHF < HCl < HBr < HI.
b. Sự biến đổi tính chất của HXO4
– Tính axit giảm dần từHClO4>HBrO4>HIO4.
c. Sự biến đổi tính chất của muối halogenua.
Dùng AgNO3làm thuốc thử:
NaF + AgNO3→ không tác dụng
NaCl + AgNO3→ AgCl↓ + NaNO3
màu trắng
NaBr + AgNO3→ AgBr ↓ + NaNO3
màu vàng nhạt
NaI + AgNO3→ AgI↓ + NaNO3
màu vàng
Trung tâm luyện thi – gia sư – dạy kèm tại nhà NTIC Đà Nẵng
